دائو (DAO) چیست؟ آشنایی با بهترین پروژههای سازمان خودگردان غیرمتمرکز
دائو (DAO) چیست؟ آشنایی با بهترین پروژههای سازمان خودگردان غیرمتمرکز
عبارت «دائو» یا «سازمان خودگردان غیرمتمرکز» اصطلاحی آشنا در ادبیات ارزهای دیجیتال است که مطمئناً بارها آن را شنیدهاید؛ اما ممکن است آشنایی شما با این مفهوم مهم در همین حد باشد و چیز بیشتری از آن ندانید. اگر اینطور است، پیشنهاد میکنیم حتماً این مقاله را مطالعه کنید؛ چراکه آگاهی از چیستی و چگونگی کارکرد دائو برای همه دوستداران ارزهای دیجیتال از ملزومات است.
حتماً میدانید که یکی از ایدههای بنیادین فناوری بلاک چین و ارزهای دیجیتال، تمرکززدایی است. این تمرکززدایی تنها محدود به پرداختهای مالی نیست و بلاک چین قصد دارد از همه فرایندهای متمرکز تمرکززدایی کند. آیا تابهحال به معایب متمرکزبودن فکر کردهاید؟ یا شرکتهای متمرکزی مانند گوگل و فیسبوک را بهصورت غیرمتمرکز تصور کردهاید؟ آیا بهطور کلی تاکنون به غیرمتمرکزبودن اینترنت فکر کردهاید؟ اگر نه، بیایید همین حالا با هم این کار را انجام دهیم.
تصور کنید همه ابرشرکتها و غولهای فناوری که امروز آنها را میشناسیم، بهصورت غیرمتمرکز اداره شوند. در این صورت هیچ شرکتی نمیتواند بهتنهایی تصمیمی بگیرد که منافع بخش زیادی از جمعیت جهان را به خطر بیندازد. بهعنوان مثال گوگل نمیتواند هیچ بخشی از اطلاعات خود را برای عدهای خاص فیلتر کند و همه کاربران از سرتاسر جهان، به همه اطلاعات گوگل دسترسی خواهند داشت. یا شرکتی مانند فیسبوک نخواهد توانست اطلاعات شخصی کاربران خود را به فروش بگذارد و برای چنین کاری، به موافقت اکثریت اعضا نیاز خواهد داشت.
برای درک بهتر اهمیت تمرکززدایی میتوان حتی از دنیای ارزهای دیجیتال هم فراتر رفت و آن را به همه بخشها تعمیم داد. تصور کنید هیچ مدیری نتواند تصمیمات شرکتی را بهتنهایی اتخاذ کند و همه کارکنان آن از حق رأی مساوی برخوردار باشند. چنین چیزی ممکن است در نگاه اول شبیه به یک رویا به نظر برسد؛ اما حقیقت این است که سازمان خودگردان غیرمتمرکز یا همان دائو برای همین متولد شده است؛ برای اینکه حاکمیت غیرمتمرکز را به انسانها هدیه کند.
بهجهت اهمیت بالای دائو در دنیای ارزهای دیجیتال، این مقاله را به بررسی کامل آن اختصاص دادهایم. در این مطلب با ماهیت و چگونگی کارکرد دائو، مزایای آن نسبت به سیستمهای سنتی و برخی از معروفترین پروژههای آن آشنا میشوید و پاسخ برخی از پرسشهای متداولی را که ممکن است درباره دائو داشته باشید دریافت خواهید کرد. با ما همراه باشید.
دائو (DAO) چیست؟
اولین و سادهترین کاری که برای تعریف دائو میتوان انجام داد، مراجعه به نام آن است. DAO مخفف عبارت Decentralized Autonomous Organization بهمعنای سازمان خودگردان غیرمتمرکز است.
همان طور که از این نام پیداست، دائو سازمانی است که تحت حاکمیت یک شخص یا گروه خاص نیست و بهصورت خودگردان و غیرمتمرکز اداره میشود. دائو یک سازمان فیزیکی هم نیست، بلکه یک سازمان اینترنتی است که اعضای آن میتوانند کاربرانی از نقاط مختلف جهان باشند.
برای درک بهتر دائو، یک بانک را در نظر بگیرید که بهصورت غیرمتمرکز اداره میشود. این بانک از بسیاری جهات شبیه به بانکهای سنتی است؛ اما با دو تفاوت عمده:
ماهیت فیزیکی ندارد و بهصورت اینترنتی کار میکند؛
حاکمیت متمرکز ندارد و همه مشتریان آن میتوانند نقش رئیس بانک را ایفا کنند.
حال تصور کنید این بانک بخواهد سودی را که از مشتریان خود دریافت میکند افزایش دهد. در چنین شرایطی همه کاربران حق دارند نظر خود را اعلام کنند و پیشنهادی که بیشترین میزان موافقت را داشته باشد برگزیده خواهد شد. ازآنجاکه کاربران خود در این مسئله ذینفع هستند، مسلماً منافع خود را در نظر میگیرند و به این ترتیب یک شخص نمیتواند هر تصمیمی را تنها با درنظرگرفتن سود خود و به قیمت زیرپاگذاشتن حقوق سایرین اتخاذ کند.